Hình minh hoạ (nguồn internet)

Bệnh nhân nữ, 35 tuổi xuất hiện triệu chứng liệt dây VII bên trái đột ngột. Trước đó một thời gian bệnh nhân đã xuất hiện nghe kém nhưng không đi khám bệnh. Đo thính lực đồ thấy bệnh nhân có điếc dẫn hỗn hợp. Hãy xem hình ảnh chụp CT xương đá:

Hình 1. hình chụp CT xương đá trên lát cắt ngang. Trong hình A, mũi tên chỉ đường đi của đoạn 2 dây VII bên phải bình thường với vách xương mỏng. So sánh với hình B thấy đường đi của đoạn 2 dây VII bên trái bị tiêu xương, xương đá phần ốc tai cũng bị tiêu, thậm chí vòng đáy của ốc tai cũng bị mất xương, thay vào đó là một khối tổ chức đặc.

Hình 2. tái tạo coronal với hình A tai phải bình thường, có thể thấy khớp búa đe bình thường (đầu mũi tên). Hình B, Một khối nằm ở thượng nhĩ, tiêu xương đáy của ốc tai (tour basal) (mũi tên ngắn); khối lan đến đầu xương búa và thân xương đe gây tiêu bán phần hai xương này.

Hình 3. Tái tạo hình ảnh hai xương búa và đe bình thường ở bên phải, mũi tên chỉ vào cành dài của xương đe (hình A). Ở hình B, không còn thấy cành dài của xương đe nữa.

Như vậy, tình trạng liệt mặt đã được xác định do tổn thương tiêu xương của đoạn 2 dây VII bên trái với khối tổ chức trong hòm nhĩ, phần thượng nhĩ. Hình ảnh trên điển hình của biến chứng viêm tai giữa có cholesteatoma. Để khẳng định chẩn đoán này cần làm cộng hưởng từ. Cộng hưởng từ có giá trị chẩn đoán cholesteatoma gần 100% giúp chẩn đoán xác định bệnh và định khu tổn thương để mổ lấy bỏ.

Hình 4. Điển hình của cholesteatoma: giảm tín hiệu trên T1 (mũi tên, hình A), không ngấm thuốc đối quang, tăng tín hiệu trên xung diffusion (B)

Nhận xét:

  • Bệnh nhân liệt dây VII có thể là một biến chứng của viêm tai giữa. Nếu nghĩ đến viêm tai giữa cần khám Tai Mũi Họng và chụp cắt lớp vi tính xương đá.
  • Bệnh nhân trên có tổn thương dây VII dẫn đến liệt mặt ngoại vi, có tổn thương mê đạo trước và tiêu xương đe nên kèm theo cả triệu chứng điếc giúp định hướng cho chụp CLVT trước tiên.

 

Dr NGUYỄN NGỌC CƯƠNG