Tế bào Schwann tạo nên thành phần chất trắng bọc ngoài dây thần kinh. Có thể gặp u ở tất cả vị trí trong cơ thể nhưng vị trí thường gặp ở dây thần kinh ốc tai (dây VIII). Thời sinh viên đi học tôi được dạy hình ảnh u dây VIII là dấu hiệu “rộng ống tai trong”, tuy nhiên hình ảnh này chỉ đúng với những u kích thước rất lớn. Ngày nay người ra đã phát hiện được những u ở mức độ rất nhỏ. Trong một bài gần đây chúng tôi nói về u thần kinh trong mê đạo ốc tai, đây là một loại u hiếm gặp nhưng schwannoma dây VIII là u thường gặp hơn nhiều. Các bác sĩ lâm sàng và CĐHA nếu nghĩ đến sẽ dễ dàng chẩn đoán được, chỉ cần có kỹ thuật chụp cộng hưởng từ hợp lý để bộc lộ được tổn thương. Chúng tôi xin giới thiệu một trường hợp u dây VIII kích thước nhỏ.

Bệnh nhân nam, 60 tuổi, xuất hiện giảm sức nghe từ vài tháng nay. Đo thính lực đồ thấy hình ảnh điếc tiếp nhận gợi ý một bất thường ở tai trong.

Hình 1. Xung FIESTA cắt ngang thấy hình ảnh nốt tổ chức ở vị trí dây VIII bên phải nằm gần tiền đình (mũi tên ngắn). Về giải phẫu, dây VIII nằm phía sau (mũi tên dài) so với dây VII (đầu mũi tên). Cần biết kích thước dây VIII hơi to hơn dây VII một chút để phòng trường hợp thiểu sản dây VIII.

Hình 2. Xung FIESTA tái tạo coronal thấy hình ảnh khối u ở vị trí dây thần kinh tiền đình trên (là một trong hai nhánh tận của dây VIII). Kích thước u khoảng 2 mm.

Hình 3. Khẳng định chẩn đoán bằng xung T1 sau tiêm đối quang từ. Các u schwannoma thường ngấm thuốc rất mạnh với bờ viền của khối rõ nét.

 

Nhận xét: 

– Schwannoma dây VIII là loại u thường gặp, có thể đơn độc hoặc trong bệnh cảnh u xơ thần kinh type 2.

– Kích thước các u có thể rất nhỏ nên một khi nghi ngờ luôn phải tiêm thuốc đối quang và chụp khu trú tai trong với lát cắt mỏng.

– Chẩn đoán cần phân biệt u thuộc dây VIII hay dây VII vì liên quan đến tiên lượng điều trị, u dây VII phẫu thuật thường gây liệt mặt và các triệu chứng liên quan đến cảm giác lưỡi của dây VII.

NGUYỄN NGỌC CƯƠNG